La tri plej grandaj programoj por krei retpaĝarojn estas Joomla, Drupal kaj Wordpress. Per tiaj programoj estas pli simple krei retejojn sen programado en lingvoj kiel html, php, js kaj css ktp.
La enhavmastruma sistemo nomata Joomla (Ĝumla) funkcias en esperanto jam ekde pluraj jaroj, sed ekde Decembro 2017 kiel aŭtomate elŝutebla lingvo ene de la Joomla programo mem.
Kiel funkcias?
Uzanto de Joomla povas simple instali esperanton per la lingvoinstala servo en la administra parto de ties Joomla versio ekde 3.8.
Por novuloj kiuj ne scias multe pri Joomla, troviĝas amase da informo en la angla (bedaŭrinde). Bonvolu viziti joomla.org por lerni pli.
Por povi instali esperanton kiel uzantlingvo, vi devas unue instali Joomlan en servilo (aŭ propra aŭ ĉe retgastiganto). Farinte tion, eblas en la dorsa (administra) flanko instali esperanton kiel iu ajn alia lingvo. Joomla havas plurajn tradukojn, videblaj en la Lingva listo (ne plena) aŭ en JoomlaCode (plena kaj fakta listo).
Historio
Komence Cindy McKee el Usono kaj kelkaj kunhelpantoj tradukis Joomlan 1. Tiu versio de Joomla eksvalidiĝis antaŭ multaj jaroj.
La lingvopakaĵo ankoraŭ troveblas en Lingvoj por Joomla 1.5.
Kiam Joomla estis evoluigita al versio 2.5 nova traduko nepris. Cindy ne plu volontulis, sed Stella Lindblom el Svedio transprenis la rolon kiel ĉeftradukanto kaj t.n. "International Translation Team Coordinator for Esperanto". Titolo kiu sonas bona, sed egalas al pena laboro. Kunlaboranto en tiu tempo estis ĉefe Sara Török, sed ankaŭ Puff Östling kaj Andreas Nordström helpis, kaj dum la fina periodo Arild Matsson anstataŭis Saran. Ĉiuj el Svedio.
La ŝanĝoj al Joomla estis tiom grandaj ke eblis uzi nur proksimume 25% el al unua traduko.
En la Lingva listo por tradukoj por Joomla 2.5 troviĝas esperanto, sed tiu Joomla versio eksvalidiĝis en la jaro 2014 kaj ne plu estas subtenata.
Tradukado
La nuna ĉeftradukanto estas Stella Lindblom. Se vi volas kontakti ŝin, bonvolu uzi la kontaktformularon flanke.
Dum la jaroj kelkaj individuoj volontulis por helpi la laboron, sed bedaŭrinde plej ofte ili estis komencantoj de esperanto, pensantaj ke tia laboro estus instrua por ili. Tamen, nepras kono de kaj Joomla kaj esperanto por fari bonan laboron.
Helpis amase al la tradukado la retejon Komputeko.net, la vortaro por teknikaj kaj komputilaj terminoj. Dum la laboro ni ankaŭ kreis propran vortaron por Joomla. Ĉiu programo havas siajn specifajn ecojn, kaj ni ankaŭ bezonis lokon por noti niajn tradukajn decidojn. Beletra traduko postulas ke oni uzu diversajn vortojn por vigligi la tekston. Teknika traduko estas tute inversa. Ĉar esprimoj, vortoj kaj terminoj devas esti specifaj, oni devas zorgi por ĉie uzi la samajn esprimojn. Uzo de diversaj vortoj malklarigas kaj konfuzigas uzantojn.
Alia baro por simpla traduko estas ke la vortoj ne troviĝas en sia natura kunteksto. La vortoj ne estas en la paĝo kie eblas vidi kiel ili estas uzataj aŭ ĝenerale funkcias. La vortoj troviĝas en listoj en "ini dosieroj". Nur eksperimentado kaj kono de la programo helpas.
La traduko de la antaŭaj versioj okazis en servilo, rekte en la ini dosieroj. Tiel oni povis vidi kiel evoluiĝis la laboro kiam pli kaj pli el la vortoj ŝanĝiĝis antaŭ niaj okuloj. Ekde kelkaj jaroj tamen, helpservo nomata Crowdin estas uzata por la kernaj (bazaj) partoj de Joomla mem.
Troviĝas miloj da eblaj ekstraj aldonaj servoj, nomataj 'etendaĵoj' ĉar ili etendas la funkcion de la retejo. Ankaŭ tiujn oni devas traduki por uzi en esp-lingvaj retejoj. La projekto EsperantoSverige ankaŭ tradukis kelkajn etendaĵojn, ĉefe en la tradukejo Transifex.
El la tradukitaj etendaĵoj troviĝas ekzemple: Kunena forumo, iCagenda kaj Fox Contact.
Kelkaj tradukoj specifaj por Joomla
Kelkaj vortoj en Komputeko ni simple ne ŝatis pro unu aŭ alia kialo. Pluraj individuoj tradukis plurajn programojn dum jaroj, kaj en Komputeko troviĝas ofte pluraj proponoj. Ne ĉiuj el tiuj estas ege bonaj aŭ eĉ taŭgaj.
Global Settings: opcioj kaj agordoj kiuj stiras la tutan programon, en la plej alta nivelo. Ofte tradukata al 'Mallokaj agordoj', sed la agordoj ja estas ie, ĉar ili stiras la Tutan programon, do Tutlokaj agordoj.
Template: antaŭpreparita ŝablono por specifa aspekto de paĝo - Ŝablono.
Theme: antaŭpreparita ŝablono por specifa aspekto de io - Etoso.
Custom: tio estas termino kiu kaŭzis daŭran diskuton. Plej ofte ĝi estas tradukata al 'Propra', sed tio kaŭzas malklarecon ĉar troviĝas ekzemple 'propraj paĝoj' de uzantoj (Own pages). Do, tradukante Custom al Propra kreas plian malklarecon. Ankaŭ troviĝas la tradukoj 'tajlorita' kaj 'adaptita', sed ne certas ke okazis prilaboron, nur ke prilaboro eblas. Do, nun ni decidis ke ekde Joomla versio 3.8.4 ni ŝanĝos 'Custom' al 'Adaptebla'.
Layout: aspekto, sed ankaŭ povas indiki specifaj trajtoj. En Joomla troviĝas du uzoj de 'Layout', kaj por la tuto, kaj por partoj. Ni decidis uzi Aspekto por la tuto, kaj Trajtaro por specifajn aspektojn.
Lingva specifeco
La origina lingvo de Joomla estas la angla. En la angla ofte oni ne povas vidi al kiu gramatika klaso apartenas individuaj vortoj, se ili ne havas kuntekston. En esperanto oni devas decidi ĉu oni uzu -u aŭ -i.
Multaj retejoj uzas -u, ĉar tiel oni ofte faras, sed la tradukantoj sentis ke tio povas krei devigan senton. Oni ja plej ofte ne uzas ĉiun eblecon, sed la uzo de -u indikas ke oni devas fari, ne nur povas fari.
La traduka grupo konsentis al la sinteno de akademiano Bertilo Wennergren, kiu notis ke Zamenhof mem indikis ke eblas uzi -i por pli afabla etoso. Tial ni uzas -i. Ni petas la uzantojn pensi, ke antaŭ ĉiu priskribo pense enigi 'Bonvolu...', aŭ 'Vi povas...'. Ni nur uzas -u kie estas devige fari ion.
